30 mei Slim nadenken over de toekomst
Als ondernemer in de bouw was hij gewend hard en veel te werken. Hij was jong, ondernemend en zijn ambities waren groot. Zijn bedrijf groeide dan ook gestaag. Echter, door een verkeersongeval stond alles stil en wist hij even niet meer wat hij moest doen. In één keer waren er zoveel onzekerheden over zijn toekomst en de toekomst van zijn bedrijf. Hoe kon hij de draad weer oppakken? Wat hij zei nodig te hebben was meer grip op de toekomst. We zijn samen aan de slag gegaan met scenariodenken.
Wat is dat “scenariodenken”?
De toekomst blijft natuurlijk moeilijk te voorspellen, maar scenariodenken helpt je om meer grip te krijgen op de toekomst. Je maakt een aantal verschillende toekomstscenario’s. Door het nadenken over deze scenario’s worden de mogelijke gevolgen van besluiten in de toekomst verhelderd en kun je dus betere besluiten nemen.
En hoe doe je dat dan?
Je kunt heel uitgebreid scenariodenken, maar je kunt het ook klein en eenvoudig houden. Dat laatste past vaak beter bij mijn klanten. De stappen die je doorloopt zijn wel altijd hetzelfde:
Stap 1 Bepaal de kernvraag/beslissing
Het startpunt voor scenariodenken is de kernvraag/beslissing die genomen moet worden. Voor deze ondernemer was de centrale vraag: “Is het verstandig om nu personeel aan te nemen?”
Stap 2 Informatie verzamelen/analyseren
Dan ga je informatie die van invloed is op het falen of succes van de beslissing die genomen moet worden, verzamelen. Deze informatie heeft meestal betrekking op de omgeving van het bedrijf zoals concurrenten, klanten, leveranciers, de markt enzovoort. Bij deze ondernemer was ook informatie over zijn gezondheid van belang. Bepaal vervolgens welke factoren het meest van invloed kunnen zijn op de te nemen beslissing.
Stap 3 Rangschik trends
In deze stap draait het om de vraag welke trends de richting van de in stap 2 geselecteerde factoren bepalen. Het rangschikken van trends gebeurt aan de hand van twee criteria. De eerste is de mate van belangrijkheid voor het succes van de beslissing. Tweede criteria is de mate van onzekerheid over deze trends. Identificeer de twee of drie belangrijkste trends met de grootste onzekerheid en de grootste impact.
Stap 4 Bepaal de scenario’s
Trend 3 en 8 zijn hiernaast het meest bepalend voor de scenario’s. De scenario’s worden gevormd door de assen van deze twee trends te combineren. Dan krijg je dus vier scenario’s die je verder kunt gaan invullen.
Stap 5 Werk de scenario’s uit
Nadat de scenario’s zijn bepaald, worden ze verder ingevuld. Zorg ervoor dat in ieder scenario alle trends worden verwerkt. Zeker de trends met een lage onzekerheid en een hoge impact. Bij deze trends is het namelijk vrijwel zeker waar de toekomst naar toe gaat. Vertel wat er in de komende jaren plaatsvindt om het scenario waarheid te doen worden en beschrijf hoe het bedrijf in die toekomst eruitziet.
Mijn klant en ik hebben samen drie scenario’s voor een mogelijke toekomst uitwerkt. Bij het maken van het vierde scenario kwamen we er al snel achter dat dit scenario niet realistisch was. Deze hebben we dus snel laten vallen.
Stap 6 Bepaal de gevolgen in ieder scenario
Nadat de scenario’s zijn uitgewerkt, kan bepaald worden hoe de te nemen beslissing eruitziet in ieder scenario en wat het effect naar verwachting zal zijn.
Stap 7 Maak een actieplan
Door op deze wijze naar de toekomst te kijken, wist de betrokken ondernemer na twee bijeenkomsten al wat de meest kansrijke beslissing was en wat hij kon gaan doen. Deze beslissing heeft hij enkele weken laten bezinken en heeft hij besproken met zijn vrouw, collega’s en de boekhouder. Toen ik na twee weken terugkwam was hij eruit! Hij wist weer hoe hij ondanks het ongeval, verder kon bouwen aan zijn bedrijf en zijn ambities kon gaan waarmaken.